τα όχι

Αντί άλλων ημερολογιακών ευκαιριών για τον εορτασμό της εθνικής απελευθέρωσης από τα κατοχικά στρατεύματα Γερμανών και Ιταλών -κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο- η χώρα μας πρωτοτυπεί (παγκοσμίως) εορτάζοντας αυτή την επέτειο, την ημέρα που κηρύχθηκε ο πόλεμος και όχι την ημέρα που έληξε. Χωρίς να γνωρίζουμε πως και γιατί -αλλά όπως τα περισσότερα εθνικά μας αξιώματα επιβάλλουν: γιατί έτσι- ως επέτειος της εθνικής απελευθέρωσης (άρα και αντίστασης κλπ κλπ) ορίστηκε πριν δεκαετίες, η μέρα που ο εικονιζόμενος στη φωτογραφία είπε κάποιο όχι. Το όχι αυτό που φέρεται να είπε στο τελεσίγραφο του ιταλικού στρατού, προφανώς ίσχυσε αναδρομικά και για την πρόταση του γερμανικού στρατού -του ναζιστικού όπως τον λένε οι επιστήμονες- αλλά συμβολίζει έκτοτε και την εθνική αντίσταση -καθ'ότι κανείς δεν θυμάται να έχει οριστεί ξεχωριστή μέρα εορτασμού γι αυτή.
Μ'ένα όχι, πολλά τρυγώνια.

Ο αρνητισμός αυτού του πολιτικού άνδρα (γνωστός μόνο για τα όχι του) φαίνεται πως τόνε βάραινε, γι αυτό προφανώς και είχε επιτάξει τους συνοδούς του, τους υπουργούς της κυβερνήσεώς του, καθώς και τους στρατιωτικούς, να χαιρετίζουν -καταπώς φαίνεται στη φωτογραφία- κατά τρόπο που λίγο ίσως ευχαριστούσε τους γερμανούς ή εντέχνως εξεβίαζε τη μερική εύνοιά τους, ποιος ξέρει...

Γιορτάζουμε λοιπόν το όχι αυτού του άνδρα στην απόπειρα κατοχής ελλήνων από γερμανούς. Η περίπτωση κατοχής ελλήνων από έλληνες -όλως τυχαίως κατά τη δική του διακυβέρνηση- δεν αναφέρεται πουθενά (επίσης όλως τυχαίως), παρά μόνο σε έντυπα και φυλλάδια που χαρακτηρίζονται κομμουνιστικά. Εκτός αν είναι φώτοσοπ αυτό:

Η Έλλη Παππά έφυγε χτες, μία ημέρα πριν από την εθνική επέτειο.
Στα 89 της.
Μετά από μια ζωή γεμάτη, όπου μπροστά της οι έννοιες ακέραιη αξιοπρέπεια, εμπειρίες, αυτοθυσία, πίστη, πατριωτισμός, δράση, ηχούν στοιχειώδεις και λίγες. Κανείς δεν θα μνημονεύσει τη γωνιά της στην Ιστορία, παρά μόνο κάτι κομμουνιστικά έντυπα και φυλλάδια, άντε και κάποιοι τρίγυρω από αυτά. Δεν υπάρχει και πολύς χώρος πλέον για τα όχι που είπαν αγωνιστές σαν την Παππά, σαν τον Νίκο Μπελογιάννη, σαν τόσους και τόσους που "αγάπησαν την Ελλάδα και το λαό της περισσότερο από εκείνους που τους κατηγόρησαν". Είναι πολλές οι φωνές, βλέπεις, πολλές οι φωνασκίες, είναι ο Άδωνις στα κανάλια, είναι η κουβέντα για τους μετανάστες, είναι οι διάφοροι Ψωμιάδηδες, ο Κούγιας και τα φωτομοντέλα, είναι αυτή η τηλεόραση μόνιμα ανοιχτή, σε φουλ ένταση ή σιωπηλή, δεν παίζει ρόλο. Είναι η αμήχανη καθημερινότητα που, επιτέλους, επικρατεί της Ιστορίας και των ιστοριών που της δίνουν το κεφαλαίο 'γιώτα'.
Των μικρών ιστοριών, όπως ο έρωτας της Παππά και του Μπελογιάννη.

Πόσες και πόσες ιστορίες, έγραφε ο Μπρεχτ, πόσες και πόσες απορίες...

ΥΓ. Σήμερα, αντί να χασμουριέστε με τις βαρετές αναγνώσεις του "έπους του '40", βρείτε λίγο χρόνο και διαβάστε για την Έλλη Παππά και την ιστορία της. Ξεκινήστε από αυτό το συγκλονιστικό γράμμα που έγραφε στο παιδί της μέσα από τη φυλακή και δημοσιεύει το όμορφο μπλογκ του Ροϊδη:

"Παιδί μου
Αυτές τις μέρες κλείνουν τρία χρόνια από τη δίκη που σ’ άφησε χωρίς πατέρα. Τέτοιες μέρες όλα είναι ζωντανά, ολότελα ζωντανά στο μυαλό και στην καρδιά, που την καίνε αδιάκοπα. Μα δεν θέλω να σου γράψω γι’αυτά. Σκεφτόμουνα πως όταν μεγαλώσεις θα μάθεις πολλά για τον πατέρα σου. Μα για την καρδιά του, για την αγάπη του, για το τι ήταν η αγάπη μας που γέννησε εσένα δε θα μπορέσεις να μάθεις παρά πολύ λίγα αν δεν είναι η μάνα σου να σ’ τα πει. Και καθώς δεν μπορώ να ξέρω, αγοράκι μου, αν θα βρίσκομαι κοντά σου όταν εσύ θα γίνεις παλικάρι, σκέφτηκα να σου γράψω. Θα φυλάξει τα γράμματά μου η γιαγιά σου ή η θεία σου. Και σαν θα γίνεις δεκάξι χρονών, όταν η καρδιά σου, το μυαλό σου, ο χαρακτήρας σου θα είναι σαν δροσερά μπουμπούκια έτοιμα ν’ανθίσουνε σε όμορφα λουλούδια και να δώσουνε πλούσιο και γερό καρπό, θα’ναι καιρός να γνωριστείς πιο καλά με τον μεγάλο Νίκο. Θα σου δώσω κομμάτια από τη ζωή μας κι απ’τα γράμματά μας στην Ασφάλεια. Όσο μπορώ πιο πολλά.
Φλεβάρης 1955, Φυλακές Κάστορος (Πειραιάς)"

Και διαβάστε μετά εδώ και εδώ και εδώ.