κενό

«Αισθανόμαστε ένα κενό γιατί βγάζουμε νέο δίσκο αλλά δεν θα περιοδεύσουμε».
Η δήλωση θα μπορούσε να ανήκει στους Night On Earth ή σε ένα άλλο νέο/ανερχόμενο/άγνωστο/underground/άσημο/ασήμαντο/ερασιτεχνικό/whatever σχήμα. Ή ακόμα και σε ένα διάσημο/γνωστό/λιγότερο γνωστό εν ενεργεία σχήμα. Και στις δύο περιπτώσεις, δεν θα προξενούσε και καμία εντύπωση ούτε θα έκρυβε και κάτι το αξιοσημείωτο/αξιοπερίεργο πίσω της. Ειδικότερα για την πρώτη περίπτωση, δεν θα έμπαινε κανείς στον κόπο να τη σχολιάσει ίσως. Ακριβώς γιατί δεν θα υπονοούσε κάτι περισσότερο από το προφανές και αυτονόητο -ούτε καν θα είχε κάποια σημασία. Η δήλωση, όμως, ανήκει στον Kevin Haskins, τον drummer των Bauhaus και αναφέρεται στο νέο (!!!) δίσκο του ιστορικού σχήματος που πρόκειται να κυκλοφορήσει τον ερχόμενο Μάρτιο. Η πρώτη σκέψη που έρχεται διαβάζοντάς τη, παλεύει για μια πιο ευγενική και μετριοπαθή διατύπωση του "διάολε, μιλάμε για το γκρουπ που δεν έβγαλε ποτέ δίσκο, που άφησε τη μουσική του μόνη της να ταξιδέψει και να κερδίσει όποιον ήταν να κερδίσει, αδυνατώντας να τη συμβιβάσει ή έστω να τη χωρέσει μέσα στα καλούπια -στενά ή μη- του εμπορίου και των νόμων του κόσμου του θεάματος". Μιλάμε, δηλαδή, για ένα γκρουπ που έγινε γνωστό (σχεδόν θρύλος) αφ'ενός για την ιδιαίτερη μουσική του και τη συνεισφορά του στην εξέλιξη μιας (και όχι μόνο) σκηνής και αφ'ετέρου (και ίσως αυτό να έπαιξε και σοβαρότερο ρόλο στη φήμη του) για το γεγονός ότι δεν ήθελε να γίνει γνωστό. Και επανέρχονται, ενδίδοντας κι αυτοί αβίαστα στην πρόσφατη σειρήνα των (επικερδών, μην ξεχνάμε) reunions ιστορικών γκρουπ που πλέον περισσότερο τα λυπάσαι, παρά τα χαίρεσαι -με κυκλοφορίες και εμφανίσεις για τις οποίες βρίσκεις περισσότερες δικαιολογίες παρά λόγους.

Αλλά δεν είναι ακριβώς αυτό το θέμα. Πιο πολύ με προβληματίζει το γεγονός ότι όσο κι αν κοιτάζω το ημερολόγιό μου ξανά και ξανά, επιμένει να γράφει "2007" και με κάνει να αμφιβάλλω τόσο για την αντίληψή μου όσο και για την αισθητική μου (και ίσως και για την όρασή μου). Με προβληματίζει το γεγονός ότι οι μεγαλύτερες συναυλίες των τελευταίων χρόνων στη χώρα μας, θα μπορούσαν να ήταν και οι μεγαλύτερες πριν από 20 χρόνια. (Πως το είπε και ο αγαπητός Μάκης Μηλάτος; "Ζούμε στη χώρα που εν έτει 2007 γίνεται sold-out η συναυλία των Pavlov's Dog"). Με προβληματίζει ότι τα playlists ραδιοφώνων και μαγαζιών καταρτίζονται σε μεγάλο μέρος από μοδάτες/stylish (δηλαδή πρώτιστα lounge) διασκευές/ανασκευές παλιών -σχεδόν ρετρό- κομματιών και πλέον μόνο η ψαγμένη διασκευή (ή ακόμα χειρότερα, το re-edit) κάνει μούρη το set ενός dj. Με προβληματίζει που για να ονοματίσουμε πλέον κάτι ως πρωτοποριακό, αρχίζουμε και σκάβουμε μέχρι να συναντήσουμε το παλιό και το ξεπερασμένο -και μάλιστα, ούτε καν κάτι σαν κι αυτό που πιθανώς να παραμένει ακόμα πρωτοπoριακό. Με προβληματίζει, επίσης, το ότι ο μουσικός που παίζει μόνο διασκευές μπορεί και να έχει σταθερή δουλειά και ένα πιο αξιοπρεπές εισόδημα (το "επαρκές" είναι ένα ανέκδοτο ούτως ή άλλως, το συζητάμε άλλη φορά). Με προβληματίζουν όλα αυτά, γιατί μελετώντας την ισορροπία ανάμεσα στο παλιό και το καινούριο, διαπιστώνω κάποιες μικρές και μεγάλες αδικίες που συμβαίνουν και αναπαράγονται εις βάρος και του παλιού και του καινούριου. Όσο αφορά το καινούριο, είναι κρίμα γιατί πλέον έχουν επεκταθεί τόσο τα όρια σχετικά με την πρόσβαση που μπορεί να έχει κανείς στην τέχνη -είτε είναι δημιουργός είτε αποδέκτης- που θα μπορούσε να κερδιθεί ίσως και αυτό το στοίχημα: να γίνει επιτέλους δυνατή και λειτουργική η σύνδεση της τέχνης με την καθημερινότητα και την ίδια τη ζωή του ανθρώπου -και να αποτινάξει πια το χαρακτήρα της πολυτέλειας και της διακόσμησης. Είναι, επίσης, κρίμα, γιατί σε όλο τον κόσμο -από ένα μεγάλο stage μέχρι ένα υπόγειο στην Κυψέλη- προκύπτουν αγνές και καθάριες μουσικές προτάσεις, τόσο ενδιαφέρουσες και τόσες πολλές που πλέον μπαίνει και το ερώτημα μήπως δεν αντέχουμε αυτή την υπερπροσφορά. Όσο για το παλιό, αδικείται και αυτό κατά κάποιο τρόπο, γιατί εκείνο που επανέρχεται στο προσκήνιο είναι μια αναβίωση -ακριβέστερα: αναπαραγωγή- μια ανώδυνη επανάληψη, μια στείρα υπενθύμιση που περισσότερο από ο,τιδήποτε άλλο, φέρνει τη γεύση του ξαναζεστάμενου χτεσινού (και πολλές φορές καραπροχτεσινού) φαγητού. Την ίδια στιγμή, χάνουν τη δεύτερη ευκαιρία που πιθανώς να τους αντιστοιχούσε, άλλες περιπτώσεις που στον καιρό τους προσπεράστηκαν άγαρμπα ή παρεξηγήθηκαν σκόπιμα και στριμώχτηκαν σε κάποιο συρτάρι του περίφημου χρονοντούλαπου της Ιστορίας -για το οποίο θαρρείς πως έχει σπάσει η κλειδαριά και δεν ξανανοίγει με τίποτα. Και αναφέρομαι σε περιπτώσεις που πιθανώς ακόμη και σήμερα, να ταρακουνούσαν για τα καλά την κατάσταση και την όλη εξέλιξη. Αυτούσιες, απείραχτες, παρμένες κατευθείαν από το χτες. Χωρίς σύγχρονα φτιασίδια, χωρίς remaster, χωρίς αναβίωση. Με μια απλή ακρόαση ίσως.

Σκέψου τώρα, δηλάδη, ποια είναι η ανησυχία των Bauhaus (εν έτει 2007 πάντα): ένα κενό επειδή βγαίνει ο δίσκος και δεν θα περιοδεύσουν. Και το δεύτερο υποτίθεται ότι είναι κρίμα. Ενώ πραγματικό κρίμα ακριβώς είναι το πρώτο.

ΥΓ. Φυσικά δεν ισχύει το ίδιο για όλα τα reunions ούτε έχουν το χαρακτήρα ισοπεδωτικής γενίκευσης οι σκέψεις μου γύρω από τις αναχρονιστικές επιταγές των καιρών. Ας πούμε, το reunion των Last Drive ήταν ένα από εκείνα τα χρέη της Ιστορίας, η οποία ξέρει πολύ καλά να τα δημιουργεί -προς απογοήτευση και πικρία όλων και εξ αιτίας μιας ατυχούς εποχικής συγκυρίας- και σπανίως να μας τα ξεπληρώνει. Το ότι το Gagarin έσφυζε από κόσμο και ενέργεια για τρεις μέρες (σημειώστε: η μία από λαϊκή απαίτηση) ήταν και μια χειροπιαστή απόδειξη (προς απάντηση όλων εκείνων που όψιμα αναλώνονται σε και-καλά-βαθυστόχαστες αναλύσεις τύπου "παλιά δεν γινόταν τίποτα, τώρα πια υπάρχει σκηνή που μπορεί να ανταγωνιστεί εκείνη του εξωτερικού") ότι αναφερόμαστε με κάθε σιγουριά σε ένα πραγματικό συγκρότημα, με πραγματική απήχηση, με πραγματική προσφορά, με πραγματική αντοχή στο χρόνο, με πραγματική μουσική δεινότητα (συνθετική και εκτελεστική), με πραγματικούς ακροατές, ακόμα και με πραγματικούς fans, στους όποιους έχουν δημιουργήσει πραγματική επιθυμία να τους βλέπουν για πάντα επάνω στη σκηνή, να ακούνε τους δίσκους τους για πάντα και να τους εντάσσουν στις προτιμήσεις τους ανάμεσα στα διάφορα ξένα του είδους (χωρίς να ακολουθεί το ενοχλητικό "για ελληνικό καλό είναι"). Κοινώς, το reunion αυτό εκβίασε -και επιτέλους κέρδισε- την ιστορική δικαίωση (ως του οφειλόταν) και όχι το γέμισμα της τσέπης. Άσχετα αν γέμισαν και οι τσέπες. Αλλά ακόμα και αυτό να είναι θέμα, δικές τους είναι οι τσέπες και δική τους η μαγκιά που κατάφεραν σε αυτή τη δύσκολη αγορά να τις γεμίσουν. Εντελώς δική τους. Πραγματική.